Depremzedenin borcu mevduatın iki katı

Türkiye’nin güneyini sarsarak onarılması güç insani ve maddi kayıpları beraberinde getiren deprem gözleri doğal olarak bölgenin ekonomisine de çevirdi. Yanan fabrikalar ve başta İskenderun Limanı olmak üzere maddi yıkımlar gözle görünse de özellikle konutların yıkılmasa bile kullanılmayacak hale gelmesi bölge halkını ve dolasıyla Türkiye’yi zorlayacağa benziyor. Bu konutların yeniden inşası için deprem sigortası yani DASK’ın devreye gireceğini daha önce yazmıştık, bir daha hatırlatmış olalım. Bölge konutlarının yüzde 44’ünün DASK’lı olduğu ve bu sigortanın konut başına en yüksek 640 bin lira ödeme yapacağının da tekrar altını çizelim.

EN FAZLA KREDİ ADANA VE HATAY’DA

Diğer yandan bu yıkımı yaşamış halkın, finansal durumuna da göz atmakta fayda var. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) rakamları depremzedenin finansal durumunun zaten hiç iyi olmadığını ortaya koyuyor. Nüfus olarak Türkiye’nin yüzde 16’sına sahip deprem bölgesi toplam milli hasılanın yüzde 9.3’ünü alıyor. GSYİH’de Türkiye ortalamasının altında kalan depremzedelerin bankalardaki 462 milyar lirası Türkiye toplamının yüzde 5’ine isabet ediyor. Sadece gerçek kişilerin mevduatına bakıldığında ise 10 ilde 300 milyar lira Türkiye genelinin yüzde 6’sına denk geliyor. Depremzedenin bankalara olan borçları ise bundan kat kat fazla. Bölgenin toplam nakit kredileri 696 milyar lira ile Türkiye genelinin yüzde 9’u oranında.

BORÇ ÖDEMEDE SIKINTI BÜYÜK

Bölgede ödenmeyen kredi borcu oranı da yüzde 11 ile Türkiye’nin yüzde 11’ini kapsıyor. Ödenemeyen kredilerde 4.4 milyar lira ile Adana ilk sırada. Deprem’in en çok zarar verdiği Hatay ise 2.6 milyar lira ile ikinci sırada bulunuyor. Üçüncü ise 2.1 milyar lira ile Diyarbakır.

HATAY’DA KREDİLİ MEVDUAT BORCU YÜKSEK

Bireysel kredi miktarına bakıldığında ise bölgenin taşıt kredisinde Türkiye ortalamasının yüzde 19’una konut kredisinde ise yüzde 9’una denk geldiği görülüyor. Kredi kartı borcu toplamı ise 50 milyar ile genel toplamın yüzde 11’i düzeyinde. Taşıtta ve konutta Adana ve Gaziantep’in kullanımı diğerlerinin epey üzerinde. Kredi katlarında ise Adana açık ara önde. Hatay’ın borcu 6.8 milyar lira. Hataylı’nın 9.4 milyar lira da kredili mevduat borcu bulunuyor. Bankaların borç ertelemesi yaparken bu tutarları göz önüne alması elzem görünüyor. Rahim Ak/Habertürk