Süper güçlerin yavaşlaması küresel büyümeyi frenliyor

Çin sanayi şirketlerinin kârında 7. aylık düşüş, ABD’de de büyümeye dair endişeler var. İki süper gücün yavaşlamasının küresel ekonomiyi de yavaşlatacak olması, uzmanlara göre neredeyse kaçınılmaz.

Ekonomistler, dünyanın en büyük iki ekonomisi ABD ve Çin’e ilişkin endişelerini dile getiriyor. ABD’de Jackson Hole mesajlarından parasal sıkılaşmanın beklenenden daha uzun süreceği anlaşılmaya başladı. Çin’de ise ekonomi merkez bankasının tekrar faiz indirimlerine başlamasını gerektirecek kadar ciddi bir talep bozulması yaşıyor. Çin’de sanayi şirketlerinin kârları temmuz ayında önceki yıla göre yüzde 6,7 düşüş kaydederken, bu Çinli üreticilerin karlarında pandemi sonrası yaşanan zayıf talep sorunu nedeniyle yedinci aylık düşüş oldu. Yılın ilk altı ayında sanayi şirketlerinin kârı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16,8 düşmüş durumdaydı ve pazar günü Çin Ulusal İstatistik Ofisi ilk yedi aydaki düşüşü yüzde 15,5 olarak açıklandı. Nadiren aylık değişim verisi açıklayan otorite aylık bazda ise sanayi şirketlerinin kârında haziranda yüzde 8,3’lük bir düşüş olduğunu bildirdi.

Demir-çelik metalleri izabe ve rulolamada kârlar %90,5 düştü

Devlete ait şirketlerde kârlar daha da sert düştü. Yılın ilk yedi ayında Çin’in devlete ait şirketlerinin kârlarında yıllık bazda yüzde 20,3’lük bir düşüş var. Yabancı şirketlerin kârlarında aynı dönemde yüzde 12,4’lük bir düşüş görülürken, özel sektör şirketlerinin genelinde ise toplamda yüzde 10,7’lik bir düşüş olduğu bildirildi. İlk yedi ayda 41 sektörden 28’inde kârların düştüğünü aktaran otorite, en sert düşüşün demir-çelik metalleri izabesi ve rulolama alanında faaliyet gösteren şirketlerde görüldüğünü, kârlılığın bu şirketler için yüzde 90,5 oranında düştüğünü belirtti. Çinli mühendislik şirketi China Aluminum International ilk yarıda 830,6 milyon yuan (114,2 milyon dolar) zarar yazdı. Şirketin bir yıl önce aynı dönemde 123,6 milyon yuan net kârı olmuştu.

Birçok banka Çin’e ilişkin büyüme tahminlerini düşürüyor

Büyük yatırım bankalarının birçoğu Çin hükümetinin resmi yüzde 5 büyüme hedefinin tutmayacağı görüşünde ve konut sektöründe yaşanan kriz, zayıf tüketim harcamaları ve kredi büyümesindeki yavaşlama nedeniyle Çin’e ilişkin büyüme tahminlerini son aylarda aşağı yönde revize etti. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping de Güney Afrika’da gerçekleşen ve BRICS’in üye sayısının 11’e çıkacağı açıklanan zirvede Çin ekonomisinin dirençli olduğunu ve uzun vadeli büyüme için temellerin değişmediğini söyleyerek Çin ekonomisine olan güveni artırmaya çalışmıştı.

Doların güçlenmesi tüm ekonomileri etkileyecek

Fed Başkanı Jerome Powell’in cuma Jackson Hole’de vurguladığı gibi ABD’de de sorunlar bitmiş değil ve enflasyon hala ‘çok yüksek’. Bu nedenle tüm dünyada borçlanma maliyetlerinin artmasına yol açan sıkılaşma döngüsü beklenenden daha uzun bir süreye yayılabilir: Daha fazla faiz artışı gelebilir veya faizler beklenenden uzun süre yüksek düzeylerinde kalabilir. Bu da Reuters’da yer alan bir analize göre, doların güçlenmesiyle dünya genelinde şirketler için dolar finansmanı sorunlarına yol açabilir ve para birimlerini zayıflatabilir. Dünyanın geri kalanında (Brezilya, Şili ve Çin gibi ekonomilerde) faiz indirimlerinin yeniden başlaması ancak ABD’de sıkılaşmanın devam etmesinin tüm dünya ekonomisine taşan sonuçları olabilir. Hilal Sarı/Ekonomim