Türkiye’de kefalet sigortası potansiyeli

Arex Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Gez kefalet sigortası hakkında bir makale yazdı.

İşte o yazı:

Kefalet Sigortası Türkiye’de son yıllarda finansal sisteme entegre olmaya çalışan bir sigorta ürünü ve teminat enstrümanıdır. Alışılagelmiş uygulamada firmaların geçici ve kesin mektup ihtiyaçları genelde bankalar üzerinden karşılanmaktadır. Bu noktada banka teminat mektuplarının muadili teminat sunan Kefalet Sigortası ve Kefalet Senetleri firmalarımızın ihtiyacı olan gayri nakdi kredi limitleri için ciddi bir alternatif oluşturmaktadır.

Ülkemizde 2022 yılında yerleşik bankalar tarafından kullandırılan gayri nakdi krediler Aralık 2022 dönemi itibarıyla 2.523 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. bahse konu dönemde, gayri nakdi krediler içerisinde teminat mektupları %73 ile en büyük paya sahip olduklarını görüyoruz. Bu rakamlar bize Sigorta şirketleri tarafından sunulan kefalet senetlerinin çok büyük bir potansiyele sahip olduğunu açıkça göstermektedir.
5 Temmuz 2022’de yürürlüğe giren 7417 sayılı torba yasa ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun “Teminat ve Değerlenmesi” başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yapılan değişiklikle, kefalet senetleri vergi dairelerinin de içinde olduğu çok sayıda kamu kurumunda da geçerli konuma gelmiştir. 2021 yılında ülkemizde gerçekleşen KDV iadesi tutarının 150 milyar TL civarında olduğu varsayıldığında yapılan değişikliğin ne kadar çok işletmeyi ilgilendirdiğini görebiliyoruz.

Kefalet senedi banka teminat mektubuyla eşdeğer güvence sağlamasının yanı sıra, toplam maliyet olarak banka teminat mektuplarından çok daha düşük maliyetle edinilebilmektedir. Aynı zamanda ekonomideki farklı nedenlerden kaynaklanan dalgalanmalardan olumsuz etkilenen firmaların bankalardan kredi sağlamalarının önünde çok büyük zorluklar bulunmaktadır. Oysa kefalet senedi limiti tahsis edilirken firmaların finansal bilançolarının yanında, teminata konu işin niteliği başta olmak üzere ilgili firmanın daha önce yapmış olduğu işlerdeki iş bitirme rakamları, talep olduğu iş ile ilgili deneyimleri, makine parkı gibi kriterlerde dikkate alınarak değerlendirmeler yapılmaktadır. Bu da sadece finansal verilere göre gayri nakdi kredi sağlayan bankalardan farklı olarak firmalarımız için önemli bir avantaj oluşturmaktadır.
Kefalet senetleri banka teminat mektubunun kullanıldığı birçok alanda kullanılırken hala kefalet senetlerinin yaygınlaştırılması için atılması gereken birçok önemli adım bulunmaktadır. İcra İflas Kanunu, İmar Kanunu, Noterlik Kanunu ve Gümrük Yönetmeliği’nin teminata ilişkin maddelerinin kefalet senetlerinin de geçerli teminat olarak kabul edilecek şekilde düzenlenmesi atılması gereken ilk adımdır. Bunun haricinde sigorta sektörünün de bu görece yeni ürünün tanıtımı ve yaygınlaşması için çok daha aktif bir tutum içinde olması gerekmektedir.

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, 2021 yılında Türkiye Sigorta Birliği Genel Kurulunda yapmış olduğu açıklama ile küresel ticaret koşullarına ayak uydurarak dünyadaki yeni gelişmeleri yakalamak için yeni ürünler ve hizmetler sunma amaçları olduğunu ve bu anlamda “ülkemizin ticaret kapasitesini artıracak olan alacak ve kefalet sigortası gibi ürünleri daha da yaygınlaştırmaya odaklanmamız gerekiyor. Kamu tarafı olarak, bu noktada sizlerin önünü açacak her türlü düzenlemeyi yapmaya hazırız.” demiştir. Bu söylem Kefalet senedinin idare tarafından pozitif anlamda desteklendiğini göstererek barındırdığı potansiyelinde ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.

Özetle; kefalet sigortası ülkemizde finansal sisteme dahil olan yeni bir enstrüman olmakla birlikte finansal sistemin derinleşmesine çok ciddi kattı sağlayacağı aşikardır. Bununla birlikte özellikle gayri nakdi kredi temininde önümüzdeki dönemde bankalara ciddi bir alternatif oluşturmaktadır.