Yabancı ve fon takasında dikkat çeken değişim

Geçen hafta borsada özellikle fon kaynaklı satışların, sert dalgalanmalarda etkili olduğuna dikkat çekmiştik. Siyasetin piyasa gündemine oturmasının da bahane olarak kullanıldığı fakat asıl borsaya fonlar üzerinden giriş yapan eski mevduatçı, altıncı veya dövizci yatırımcıların yeniden mevduat ve altın cephesine geri dönüş yapması bu fon kaçışlarında ana etken olarak gösterildi.

Ki bunu teyit eden verileri, özellikle hisse bazlı fonların ve hisse ağırlığı yüksek serbest fonların hisse senedi portföylerindeki azalışla da teyit eden sayılarla karşılaşmıştık. Fakat bu alımların bir bölümünün de yabancılarla işlem yapan bazı aracı kurumlarda verilen alım emirleriyle karşılandığı da dikkat çeken bir diğer gelişmeydi. Bu da endeksin sert satış dalgalarının ardından gelen yine aynı sertlikteki alış emirleriyle borsayı yukarı yönde de dalgalandırdığını izledik.

Bilanço bazlı beklentiler etkili

Peki takaslar bize ne söyledi? Geçen hafta özellikle fonların ve yabancıların takaslarında nasıl bir değişim izledik? Yabancı payı hesaplamalarında dikkate alınan Citibank Yabancı ve Deutschebank Yabancı takasları üzerinden yaptığımız incelemede son gelen alımların tam da tahmin edildiği gibi bilanço bazlı bazı beklentilerle örtüştüğünü gösteriyor.

Yani 2022/03 bilanço döneminde yüksek performans sergilemiş fakat aşırı fiyat yükselişleri nedeniyle endeksin kar realizasyonundan daha önce fiyat düşüşleriyle karşılaşmış ve ciddi değer kayıpları yaşamış bazı hisse senetlerinde yabancı pozisyonlarında hareketlilik dikkat çekiyor. Bu şirketlerin 2022 yıl sonu bilançolarında da güçlü bir performans sergileyeceği ve hızlı düşen fiyatları nedeniyle de oluşacak yeni değerlemelerin hisse fiyatlarına yönelik bir hareketlilik getireceği beklentisiyle yabancıların geçen hafta bazı pozisyonlarını artırdığı görülüyor.

Yabancıların alıma geçtiği sektörler

Sektörel bazda baktığımızda ise dikkat çeken en önemli nokta kamuya ait gayrimenkul hisselerinde önemli bir takas hareketliliği yaşanması. Bunun da hükümetin açıkladığı konut kampanyasından en çok bu tür şirketlerin faydalanacağı yönündeki inançtan kaynaklandığı düşünülüyor.

Bunun dışında 2022’nin son karlı bilançolarını açıklayacak olan ve 2023’e oldukça karışık beklentilerle giren bankacılık sektörü hisselerinde de yabancı yatırımcıların ve fonların alım taraflı bazı aksiyonları gözden kaçmıyor.

Enerji sektörü şirketlerinde de hem dördüncü çeyrek bilanço beklentileri hem de 2023’te beklentisi en yüksek sektörlerden biri olması nedeniyle hem kısa hem de uzun vadeli pozisyon alımları görülüyor. Altın, gümüş gibi emtialara yönelik 2023’te ralli beklentisi ise ana faaliyeti bu alanlar olan hisse senetlerini yabancıların yakın izlemesine sokmuş durumda.

Yatırımcı fon sattı ama fonlar da pozisyon değiştirdi

Fonların takas hareketlerinde ise dikkat çeken bazı önemli noktalar var. Evet, yatırım fonlarına yatırım yapan son dönem yatırımcılarının hem 2023’te borsadan beklentilerinin sınırlı olması hem de bu yıl alternatif olabilecek yeni yatırım araçlarının ortaya çıkması nedeniyle elindeki hisse ağırlıklı fonlarda satış yaptığı bir gerçek. Bu yatırımcı satışları da özellikle kenarda en azından bu satışları karşılayacak kadar nakdi bulunmayan veya sınıra kadar hisse senedi pozisyonunda olan fonların hisse satışı yapmasına sebep oldu. Fakat bu zorunlu satışlarda hangi hisselerin satılacağı, hangilerinin ise tutulacağı veya daha fazla pozisyon alınacağı tercihi tamamen fon yöneticisinin kendisine ait.

Bu açıdan bakıldığında yatırım fonlarının da hisse pozisyonlarında değişiklik yaptığının altını çizmek gerekiyor. Örneğin yatırım fonları ve emeklilik fonlarının tamamını kurumsal yatırımcılar olarak nitelendirirsek bu yatırımcıların özellikle gübre şirketlerinde hızlı düşen hisse fiyatlarında güçlü alım fırsatı olarak gördüğü çok açık şekilde ortada. Bagfaş, Hektaş gibi hisselerde açılan yeni pozisyonlar bu açıdan dikkat çekici. Yine enerji, inşaat, teknoloji, gaz, bankacılık ve holdingler tarafında fon portföylerinde hisse değişimleri görülüyor.

Fenomen hisselerde takaslar yine ısınıyor

Aslında birkaç cümle bahsettiğimiz bir diğer detaya da değinmekte yarar var. Sasa, Hektaş gibi ateşli taraftarları olan hisse senetlerinde yaşanan sert düşüşlerin ardından özellikle bilanço beklentileriyle yeniden bir takas hareketliliği başladığı gözden kaçmıyor. Öte yandan geçen yılın son çeyreğinde özellikle ViOP kaynaklı olarak borsada yaşanan sert spekülasyonlarda öne çıkan ve Ankara’nın yönlendirmesi, Takasbank’ın da müdahalesiyle teminat sorunları çözülen bazı hisse senetlerinde de yine takaslarda bir kıpırdanma görülüyor. 2022 kış dönemini canlı geçiren Türk turizmi nedeniyle havacılık sektöründe yine Pegasus’un yabancıların radarında giderek daha fazla yer tuttuğunu da hatırlatalım.

NE YAPMALI, NASIL OKUMALI?

Takaslarda yaşanan hareketliliğin kısa vadeli pozisyon değişiklikleri mi yoksa uzun vadeli alım-satım aksiyonları mı olduğunu bilmek mümkün değil. Bu nedenle sadece takasa bakarak bir yatırım kararı vermek pek de akıllıca değil. Bu şartlar altında yapılması gereken şey, birkaç hafta içerisinde açıklanması beklenen 2022 yıl sonu bilançolarına yönelik beklentileri ve analist raporlarını yakından takip etmek. Bu beklentileri ve bilanço açıklamaları da geldikçe 2023 için aynı sektör ve hisseler için olan beklentileri derli toplu bir araya getirip uzun vadeli bir yatırım fırsatı oluşup oluşmadığına bakmak. Şunu unutmamak gerekiyor ki borsada yılın ilk yarısı çok ciddi türbülansların yaşanacağı bir dönem olacak. Bu nedenle portföylerde oluşturulacak hisse ağırlığının dışında özellikle kısa vadeli faizlerin de yükselmesi halinde nakit tutmak, belki de en karlı yatırım stratejisini oluşturmaya katkı sağlayabilir.

Hem yabancı hem de fonların aldıklarına dikkat

Elbette yabancı yatırımcılar bazı hisselerde pozisyonlarını artırırken bunun önemli bir bölümü aslında fonların satışlarından karşılanıyor. Fakat bazı hisseler var ki hem yabancı yatırımcılar hem de fonlar aynı anda pozisyon alıyor. Bu da yine 2022 yıl sonu bilançoları ile 2023’ün ilk çeyreğine yönelik pozisyon alımları şeklinde yorumlanıyor. Yabancı yatırımcıların geçen hafta pozisyon değişiklikleri gerçekleştirirken satışta olduğu hisseler arasında özellikle endeks üzerinde ağırlığı yüksek hisseler bulunuyor. Sabancı Holding, THY, Yapı Kredi Bankası gibi endeks 30 hisselerinin yanında Aksigorta, Zorlu Enerji gibi hisselerde de yabancıların net satışta olduğu görülüyor. Elbette bu veriler cuma günü itibariyle kayda geçen takas verileri üzerinden. Pazartesi günü virmanlarla bu verilerin değişme olasılığı da yok değil. Barış Erkaya/ekonomim.com