Kerem Özgür Araç: Alacak sigortası KOBİ’lere nefes aldıracak

BERRİN UYANIK BEKAR – SIGORTAGUNDEM.COM

KOBİ’leri alacaklarını tahsil edememe riskine karşı koruyan alacak sigortalarının önemi geç de olsa anlaşılmaya başladı. 1 Ocak 2019 itibarıyla hayata geçirilen devlet destekli alacak sigortası sistemi konuya ilgiyi artırdı. Peki alacak sigortası nedir? Kimler, hangi koşullarda yararlanabilir?

Alacak sigortalarıyla ilgili bilinmesi gerekenleri CRIF Türkiye Genel Müdürü Kerem Özgür Araç ile konuştuk…

-Alacak sigortası KOBİ’lere ne gibi olanaklar sunuyor, avantajları neler?

-“Şirketlerin hayat sigortası” olarak de nitelendirebileceğimiz alacak sigortası, tahsilat risklerine karşı geliştirilen ve dünyada olduğu gibi Türkiye’de de uygulanan bir sistem. Alacak sigortası ya da diğer adıyla ticari kredi sigortası kullanıcılarına, müşterilerinin ödeme aczine düşmesinden borcunu vadesinde ödememesine kadar doğabilecek birçok duruma karşı güvence sunuyor.

Alacak sigortası KOBİ’leri alacaklarını tahsil edememe riskine karşı koruyan bir sistem olduğu için güvence sağlıyor, alacak riski azalan KOBİ, daha iyi kontrol şansı yakalıyor. Alacak riskinin azalmasıyla KOBİ’ler likiditelerini daha etkin yönetme şansına sahip oluyor. KOBİ’ler poliçelerini teminat olarak kullanabileceği için de bankalardan yeni finansman elde etme imkânı artıyor. Şüpheli alacak karşılıkları azalıyor. KOBİ’ler pazarlama ve satışa daha fazla odaklanarak, yeni pazarlar yaratabiliyor, iş hacmini artırma fırsatı yakalıyor. Sigorta kapsamındaki sorunlu alacaklar için tahsilat takibi, hukuki işlemler gibi bürokrasi ve masraflardan kurtuluyor. Böylece kâr marjını koruyarak daha sağlıklı büyüme imkânına kavuşuyor. Limit çıkmayan müşterileriyle ilgili de daha etkin risk yönetimi yapma fırsatı oluşuyor. Başka bir ifadeyle KOBİ, alacak riskini tanımlama imkanına sahip oluyor.

-Devlet destekli alacak sigortası sistemi nasıl çalışacak?

-Devlet destekli alacak sigortası, tıpkı DASK’ta olduğu gibi havuz sistemiyle çalışacak. KOBİ’ler yurtiçi mal ve hizmet karşılığı vadeli satışlarından doğan alacaklarını sigortalatabilecek. İhracata yönelik satışlarsa sigorta kapsamına girmeyecek. Standart bir prim yok, alacağın süresine göre değişiyor.

Sistem için “Olağandışı Riskler Yönetim Merkezi” altında bir devlet destekli alacak sigortası havuzu kurulacak ve bunu da Halk Sigorta yönetecek. Hasarlar söz konusu havuzdan karşılanacak. Eğer sigorta havuzunda yeterli birikim olmazsa devreye Hazine ve Maliye Bakanlığı girip aşan kısmı üstlenecek. Yani oluşacak hasarları sigorta havuzu ödeyemezse devreye devlet girecek.

-Alacak sigortasını sadece Halk Sigorta mı yönetecek? Buradaki işleyişi anlatır mısınız?

-KOBİ’lere yönelik devlet destekli alacak sigortası sistemini Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın görevlendirmesiyle Halk Sigorta yürütecek. Ancak bizim de takip ettiğimiz kadarıyla, başta alacak sigortası alanında faaliyet gösterenler olmak üzere Türkiye’de diğer birçok sigorta şirketinin da alacak sigortasıyla ilgili etkinliğini artırmaya çalıştığı görülüyor.

-Devlet destekli alacak sigortasından kimler yararlanabilir?

-Yıllık cirosu 25 milyon TL’nin altında olan küçük ve orta boy işletmeler sistemden yararlanabilecek. Tahmini olarak esnaf da dâhil 3-3.5 milyon işletmenin sistemden yararlanması bekleniyor. Esnaf dâhil edilmediğinde 500-600 bin KOBİ yararlanacak. Başvuru tarihinden 2 yıl önce kurulan şirketler de sistemden yararlanabilecek. Risk kriterlerini sağlayan KOBİ’lere 1’den (en düşük riskli), 6’ya (en yüksek riskli) kadar olmak üzere skor verilecek. 1-5 arası risk primine sahip olan KOBİ’ler yararlanabilecek. KOBİ, en fazla 25 milyon TL’ye kadar olan faturalı ve vadeli alacaklarını sigortalatabilecek.

-Prim sistemi nasıl belirlenecek ve kim ödeyecek?

-Sigorta primlerini ve bu primler karşılığında alınacak teminat tutarını Hazine ve Maliye Bakanlığı belirliyor. Sigorta şirketleri, bakanlığın belirlediği fiyat üzerinden sigorta poliçesini satabiliyor. Standart bir prim yok. Sigorta yaptıracak KOBİ’nin sigortalatacağı vadeli alacağının (120, 180 veya 360) süresine göre değişiyor. Primin tamamının peşin ödenmesi halinde yüzde 10 indirim uygulanıyor. Yüzde 25’i peşin, kalan en fazla 3 taksitle ödeme seçeneği de sunuluyor.

-Devlet destekli alacak sigortası 1 Ocak 2019 itibarıyla hayata geçti. KOBİ’lerin ilgisi nasıl?

-Finansmanını iyi yöneten şirketler, riskini de iyi yöneterek işlerini sağlıklı bir şekilde yürütebiliyor. Alacak sigortaları da bu noktada öne çıkıyor. Ekonominin daraldığı bu ortamda şirketler açısından alacakların yönetimi daha da önemli hale geliyor. Alacak sigortası da bu riske karşı şirketleri koruyan önemli bir güvence sunuyor. Dolayısıyla geçen 2 aylık süreçte de gördüğümüz üzere şirketlerin riskini yönetmek adına alacak sigortasına ilgilerinin yüksek olduğunu görüyoruz.

-CRIF olarak devlet destekli alacak sigortası konusunda nasıl bir rolünüz var?

-CRIF, bankalar, finansal kurumlar ve alacak sigorta şirketlerinin KOBİ değerlendirme süreçlerinin oluşturulması ve izlenmesindeki tecrübesiyle iyi sektör uygulamalarına anında erişim olanağına sahip. Bu özelliğimizle KOBİ’lere yönelik alacak sigortası modelinin hızlıca uygulamaya geçmesini sağlayabiliriz.

KOBİ’lerin kredibilitesinin doğru veri bileşenleriyle ölçülmesi gerekir. CRIF, 30 yıldır ticari kredi enformasyon raporu üretiyor. Ayrıca kredi derecelendirme konusundaki danışmanlık ve analitik hizmetlerimizden doğan tecrübeyle doğru veri akışı sağlıyoruz.

CRIF olarak istendiğinde rapor desteği, istendiğinde kurum içerisinde değerlendirme süreçlerinin yapılandırmasıyla hızlı, etkin ve doğru kredi limit kararı alınmasını sağlıyoruz. KOBİ’lere özel kredi derecelendirme modelleri ve kredi tahsis süreçlerimizle tüm beklentileri karşılıyoruz.

Alacak sigortası deneyimiyle piyasayı domine eden oyunculara yıllardır hizmet veriyoruz. Konusunda uzman yurtiçi ekibimize anında erişim ve yurtdışı tecrübemizle iyi sektör uygulamaları sunuyoruz. KOBİ’lere yönelik alacak sigortası modelinin tasarlanmasında yerel tecrübemizle güvenilir iş ortaklığı yapıyoruz. Alacak tahsilatında uzman ekibimizle etkin stratejiler uygulayarak tahsilat süreçlerinin verimli yönetilmesini sağlıyoruz.

-CRIF’in rolünü daha net anlayabilmek açısından bu konuyu biraz daha açar mısınız?

-CRIF, devlet destekli KOBİ kredi alacak sigortası sisteminde de aktif rol alıyor. Yurtiçi ve yurtdışı alıcılara ilişkin ticari kredi ve enformasyon raporları üretiyoruz. Verileri anlamlandırıp yorumluyoruz. Danışmanlık hizmeti veriyoruz. Skorlamanın algoritmasını oluşturuyoruz. Eldeki verileri anlamlandırarak alıcıların skorlamasını sağlıyoruz. CRIF olarak tüm alacak sigortası şirketleriyle çalışıyoruz.

-2018’de kur ve faiz artışı nedeniyle şirketler açısından zor bir dönemi atlattık. Bu yıl şirketler açısından öne çıkan başat konu ne olacak?

-Alacak yönetimi geçen yıl olduğu gibi bu yıl da şirketlerin ana gündemini oluşturacak. Bu nedenle şirketlere, önümüzdeki dönemde kendi havuzlarını daha sık güncellemelerini ve alacak yönetimini daha dikkatli yapmalarını öneriyoruz. Çünkü bu yıl likit kalmak ve nakdi yönetmek öne çıkacak. Likiditenin düştüğü yerde kendi alacağını iyi yöneten şirketler ayakta kalabilecek. Şirketler ya sermayeleriyle ya da alacaklarını hızlı tahsil edebildikleri oranda işlerini sürdürebilecek. Alacakların daha likit ve kısa vadeli bakış açılarıyla yönetilmesi gerektiğini düşünüyoruz.

-CRIF tahsilat yönetimi konusunda da hizmet veriyor. Bu alandaki çözümlerinizi öğrenebilir miyiz?

-Tahsilatta başarının yolu, kârlılığın en üst seviyeye çıkarılması ve işlemlerin en az maliyetle tamamlanmasından geçiyor. Gelişmiş istatistiki yöntemler ve know-how’a dayanan CRIF’in alacak yönetimi ve tahsili çözümleriyle şirketler, kârlılığını artırabilir ve aynı zamanda tahsilat işlemlerine ilişkin maliyetleri azaltabilir. Kişiselleştirilmiş CRIF çözümleri, tahsilat derecelendirme tekniklerini bünyesinde barındırarak, ödeme yapma kapasitesine sahip müşterilerin önceden belirlenmesini sağlıyor. Şirketlerin, zaman içinde tahsilat etkinliğini artırabileceği alternatif stratejiler geliştirmesine, en kârlı müşterilerini belirlemesine olanak sağlıyoruz. Sadakat ve iş hacmini artırmayı amaçlayan, veriye dayalı stratejiler geliştirmelerine de yardımcı oluyoruz.

-Ticari alacak performans ve portföy yönetimi çözümünüzle şirketlere ne tür avantajlar sağlıyorsunuz?

-CRIF Türkiye’nin Ticaret Alacak Performans ve Portföy Yönetimi (T-APPY ) çözümü, öncelikle etkin nakit yönetimi sağlıyor. 2014 yılından bu yana kullanılan T-APPY/Ödeme performans platformu, Türk şirketlerinin ödeme kültürlerini/alışkanlıklarını içeren veri setini oluşturarak sağlıklı analizler yapılmasına olanak sağlıyor. Malum, alacakları etkin yönetmenin yolu bilgiden geçiyor. Deneyimler, işin başında “Müşterilerim diğer firmalara kıyasla bana ne hızda ödeme yapıyor, hangi tutarları kaç gün geciktiriyorlar, hangileri risk taşıyor” gibi soruların cevaplarını bilen şirketlerin nakit akışını daha etkin yönetme şansını yakaladığını ortaya koyuyor. Bir başka ifadeyle, müşterilerinin sadece kendisiyle değil tüm tedarikçilerine olan ödeme alışkanlıklarını bilen şirketlerin işe çok daha avantajlı başladığını gösteriyor.